Nederland is gezegend met
een onafhankelijke, vrije pers. Je moet er toch niet aan denken dat kranten,
radio en tv in handen zijn van de overheid? Nee, gelukkig hebben we in
Nederland een vrije pers. Maar ook de vrije pers mag af en toe wel wat
accurater te werk gaan en ervoor waken dat feiten en opinie niet worden
vermengd. Opinies mogen natuurlijk ook in de krant, maar dan wel in de sectie
Opinie en Debat of in columns.
Laten we eens naar de volgende voorbeelden kijken.
Zo is er het gebruik
van bijvoeglijke naamwoorden of bijwoorden. Vaak zijn ze overbodig maar geven
een bericht - bedoeld of onbedoeld - wel een bepaalde kleur. Je mag het met
Jesse Klaver eens of oneens zijn maar wanneer zou worden bericht dat 'de
arrogante oppositieleider' het de minister-president niet moeilijk kon maken,
blijft voornamelijk het woord 'arrogante' hangen. Zou dit woord ook gebruikt
zijn, wanneer de auteur een persoonlijke sympathie heeft voor de fractieleider
van Groen Links?
In een artikel van Lamyae Aharouay in NRC Handelsblad dat voor een groot deel over grof taalgebruik ging tijdens de Algemene Beschouwingen van 2018 haalde ze de uitspraak aan van Wilders richting Kuzu. En inderdaad, zoals vaker bezigde Wilders woorden die buiten de Kamer, maar zeker in de Kamer ronduit grof zijn: 'Rot zelf lekker op. U hoort hier niet thuis. ...' Verwerpelijk taalgebruik, zonder meer, maar waarom vermeldt ze niet ook dat zijn uitspraak een reactie was op een interview met Kuzu die daarin liet weten dat mensen die het niet eens zijn met de multiculturele samenleving moeten oprotten. Dit maakt de uitspraak van Wilders niet acceptabeler, maar het zou de berichtgeving wel completer maken.
Ook in wat de affaire Blok is gaan heten, was de berichtgeving in de pers van links tot rechts onzorgvuldig. Zo had de minister onder andere gezegd: 'Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multi-culturele samenleving waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (...). en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet.' Het journaal toonde beelden waarin de exacte uitspraak was te horen maar vanaf dat moment gebruikte de pers deze uitspraak zonder de passage 'waar de oorspronkelijke bevolking nog woont' en dat maakt veel verschil. Trouw vatte in de kop van een artikel van 18 juli 2018 de uitspraak zelfs als volgt samen: 'Een vreedzame multiculturele samenleving? Ik ken het niet'. Je kunt erover van mening verschillen of een minister van buitenlandse zaken er verstandig aan doet zo'n uitspraak te doen en je kunt zelfs met hem over de inhoud van mening verschillen. Maar de uitspraak moet wel precies worden weergegeven want de betekenis ervan is daarvan sterk afhankelijk.
En dan nog de gretigheid waarmee een bericht kan worden gebracht. Een voorbeeld is Tom-Jan Meeus die meestal interessante en zeer leesbare artikelen schrijft. Helaas is niet altijd duidelijk of zijn bijdragen redactioneel zijn of columns betreffen. Voor de laatste categorie tellen natuurlijk andere maatstaven. Uit zijn bijdragen is duidelijk dat Wilders niet zijn lievelingspoliticus is (dat geldt onmiskenbaar ook voor Trump), en dat zal voor vele lezers net zo gelden. Maar de gretigheid waarmee de faux pas van onze oppositieleider worden beschreven of aan de kaak gesteld, gaan vaak objectieve berichtgeving te buiten. In een column mag hij zijn persoonlijke voorkeur duidelijk laten merken, maar in een redactioneel bericht is deze vrijheid een stuk beperkter. Het maakt een verschil of er zou staan: 'Wilders pleit voor een strenger migratiebeleid en dat is niet verwonderlijk voor een islamofoob' of slechts 'Wilders pleit voor een strenger migratiebeleid'. In de laatste versie zou Wilders gemakkelijk kunnen worden vervangen door Dijkhoff, Buma of Van der Staaij en dat zou het bericht gelijk salonfähig maken. Door het tweede deel van de zin toe te voegen, krijgt het eerste deel gelijk een bepaalde kleur en daarmee moet je in redactionele kolommen zuinig zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten